8. Veilig en inclusief sportklimaat

Met onze interne werkgroep ‘integriteit’ ontwikkelden we in 2024 een basisvisie op hoe we moeten handelen en reageren op het werk op het vlak van integriteit. Want in elke job binnen Sport Vlaanderen, kun je mee het verschil maken, zowel in onderlinge contacten met collega’s als in contacten met sporters of sportorganisaties. In de basisvisie geven we onze medewerkers een houvast om bij te dragen aan een veilig werk- en sportklimaat, en geven we mee welke stappen ze kunnen ondernemen als ze schendingen van iemands integriteit opmerken. Ook in onze afdeling topsport krijgt integriteit een steeds belangrijkere rol, wat resulteerde in een prominente plek voor de creatie van een veilig topsportklimaat in het nieuwe Topsportactieplan VI (2025-2028).

Integriteit, grensoverschrijdend gedrag, mentaal welzijn, wedstrijdvervalsing, fair play, blessurepreventie, impact op het hoofd … Het zijn allemaal thema’s die de laatste jaren meer aandacht kregen binnen het Vlaamse en internationale sportbeleid en de bredere maatschappij. Daarom hervormden we het decreet over gezond en ethisch sporten naar een nieuw decreet over het stimuleren van een veilig sportklimaat, dat op 15 maart 2024 door de Vlaamse Regering bekrachtigd werd.

Het nieuw decreet ‘Veilig sportklimaat’ vertrekt vanuit het principe dat elke sportorganisatie de zorgplicht heeft om in een veilige sportomgeving te voorzien voor elke sporter, zodat iedereen op een fysiek, psychisch en sociaal integere manier sport kan beoefenen.

We zijn samen verantwoordelijk om die veilige sportomgeving te creëren: van het sportbeleid, over de sportorganisaties met hun medewerkers, tot de individuele sporter zelf. De basisfilosofie blijft om de autonomie en responsabilisering van de hele sportgemeenschap te respecteren en te stimuleren. We benadrukken dat een veilig sportbeleid niet alleen op het individu gericht is, maar ook verantwoordelijkheden en verplichtingen op het vlak van de organisatie met zich meebrengt. Veilig sporten gaat dus ook over de integriteit van een sportorganisatie in haar geheel, over het integer handelen van haar medewerkers en over aandacht voor de cultuur en structuur van een organisatie. 

Tijdens de studiedag ‘Veilig sportklimaat’ op 18 juni 2024 inspireerden we de sportsector met interessante inzichten in het huidige sportklimaat. Met het nieuwe decreet als duidelijke leidraad kunnen we samen aan de slag om een nog veiliger sportklimaat te creëren.

Fitness is een laagdrempelige vorm van sportbeoefening die een ruim publiek aanspreekt. Het is zelfs een van de meest beoefende sporten. De organisatie en werking van de fitnesssector zijn op vele vlakken echter verschillend van die van traditionele sportfederaties en sportverenigingen, waardoor fitness een bijzondere plaats in het sportlandschap heeft. Fitness kan als hoofdactiviteit beoefend worden, maar het heeft vaak ook een ondersteunende functie in andere sporttakken. We zorgden er in 2024 daarom voor dat fitness een bijzonder statuut kreeg binnen de georganiseerde sportsector en creëerden een nieuw, ruimer kader voor de erkenning en subsidiëring van een expertorganisatie voor fitness, namelijk Fitnessbe.Vlaanderen. Zij worden een kenniscentrum - uiteraard met blijvende aandacht voor veilig sporten, maar met een breder takenpakket – en zullen fungeren als het aanspreekpunt voor alle fitnessactoren, waaronder ook de andere sportactoren die een (ondersteunend) fitnessaanbod hebben.

Met de beleidsfocus kansengroepen wil de Vlaamse regering unisportfederaties en organisaties voor de sportieve vrijetijdsbesteding ondersteunen om een project voor kansengroepen uit te bouwen. Het doel van een project binnen deze beleidsfocus is het sportaanbod en de organisatie van de sporttak en de eigen sportorganisatie af te stemmen op de noden en behoeften van personen uit kansengroepen. Binnen het project worden drempels die personen uit kansengroepen ervaren en drempels vanuit de omgeving of sportomgeving weggewerkt. Ook multisport­federaties worden extra gestimuleerd om in te zetten op kansengroepen, via hun nieuwe basisopdracht.

Verschillende structurele partners van Sport Vlaanderen begeleiden sportfederaties bij de uitvoering van kansengroepenprojecten, namelijk Demos, Sportieq en G-sport Vlaanderen.

Met het crowdfunding-begeleidingstraject voor financieel robuuste sociaal-sportieve praktijken willen we samen met Growfunding organisaties ondersteunen die via sport inzetten op sociaal-maatschappelijke doelstellingen en die zo bijdragen aan een inclusievere sport. In 2024 hebben we zes sociaal-sportieve organisaties begeleid met een crowdfundingproject. In het totaal werd er €34.787 opgehaald en haalden vijf van de zes projecten hun inzameldoel.

Nieuwe sportkledij kopen is niet voor iedereen vanzelfsprekend. De hoge kosten kunnen zelfs een drempel vormen om te sporten. Ondertussen ligt bij veel mensen sportkledij ongebruikt in de kast of wordt deze, terwijl ze nog in goede staat is, weggegooid. Herbruikbare spullen een tweede leven geven kan niet alleen veel mensen vooruithelpen, het heeft ook een positieve ecologische impact. Met een kennisdag over tweedehands sportkledij, op 26 november 2024 in de Deelfabriek in Kortrijk, wilden we de brede sportsector inspireren om hier samen werk van te maken. We stelden er heel wat creatieve ideeën en bestaande initiatieven voor het recycleren van sportkledij voor. Je kon er spreken met potentiële partners, leren van ervaringsdeskundigen en ontdekken welke ondersteuning er zoal mogelijk is.