MAATSCHAPPELIJKE
EVOLUTIES
inclusie
LEES VERDER
We zien sport als een bindmiddel, waarbij we de kracht van sport kunnen aanwenden voor meer inclusie in de samenleving en als een opstap naar (meer) maatschappelijke participatie.
Een masterplan voor meer inclusie in de sport
Het Beleidsnetwerk Inclusie in en door Sport (BIIND Sport) wil de kansen tot sportparticipatie van specifieke kwetsbare groepen verbeteren en meer inzetten op sport als middel om extrasportieve doelen te bereiken.
In het Vlaams regeerakkoord wordt sport gezien als een belangrijke manier om de inclusie van kansengroepen in onze samenleving te bevorderen. De beleidsnota 2019-2024 van Vlaams minister van Sport stelt dan ook expliciet dat het sportbeleid verder inzet op de deelnamekansen aan het sport- en beweegaanbod van mensen die hogere drempels ervaren.
Daarnaast geeft de beleidsnota aan dat sport gezien wordt als een bindmiddel, waarbij we de kracht van sport kunnen aanwenden voor meer inclusie in de samenleving en als een opstap naar (meer) maatschappelijke participatie.
In 2022 werkten de verschillende partners binnen BIIND Sport aan een eigen masterplan. Dat moet een kader bieden om meer mogelijkheden te creëren voor iedereen om aan sport te kunnen deelnemen en meer gelijke kansen aan sportaanbieders. Dit masterplan zal voor het BIIND de leidraad vormen voor zijn verdere werking.
We streven naar meer vrouwen in de sport
We streven naar meer vrouwen in de sport
41% van alle sporters in Vlaanderen is een vrouw. Niet slecht, maar dat kan beter. Wat zeker beter kan, is het percentage vrouwen in bestuursfuncties: met 26% bij de sportclubs en slechts 16% bij de sportfederaties hebben vrouwen nog een lange weg af te leggen om ook daar een genderevenwicht te benaderen.
Omdat we meer vrouwen aan het stuur willen in sportfederaties, lieten we IDEA Consult sportfederaties bevragen en vroegen we Women on Board en Game Changers om een rondetafel te organiseren. Op die rondetafel, op 8 maart, internationale vrouwendag, konden ex-topsporters, sportorganisaties, beslissingsnemers en experten samen de volgende stappen in dit proces uitstippelen.
De thema’s die er aan bod kwamen, waren zeer divers, zoals de opleidingen tot trainers, bestuurders en officials, de rol van sponsors en organisatoren, de impact van regelgeving en de zichtbaarheid van vrouwelijke rolmodellen. Het ontbrak de verschillende sprekers, deelnemers en gasten duidelijk niet aan een grote bereidwilligheid en evenveel engagement om de nog bestaande genderongelijkheid aan te pakken. Eveneens was duidelijk dat rolmodellen en ex-topsporters een belangrijke inspiratiebron zijn en de noodzakelijke media-aandacht genereren.
Lees meer over de man-vrouwverdeling in de sport en over de rondetafel, of bekijk de evoluties, groeimarges en sportspecifieke cijfers.
Federaties krijgen geld voor sterke vrouwenprojecten
Met een investering van 1.000.000 euro wil Vlaams minister van Sport Ben Weyts meisjes en vrouwen motiveren om breder actief te zijn in de sportwereld. 75 Vlaamse sportfederaties konden tot 1 november een project indienen dat de participatie van meisjes en vrouwen op het terrein aanmoedigt en verhoogt. Denk aan projecten als ‘Zij aan zij’ van Cycling Vlaanderen, waarmee de sportfederatie al sinds 2020 meer meisjes op de fiets en in de competitie krijgt. Dat doet ze door meer meisjes te begeleiden en zin te laten krijgen in de wielersport.
In maart 2023 maken we bekend welke sportfederaties de beste projecten indienden en daarvoor financiële steun krijgen.
….en organisatoren voor sportevenementen met vrouwen
Wist je dat 4 van de 20 punten voor subsidies voor internationale topsportevenementen en voor evenementen met een bovenlokale uitstraling enkel behaald kunnen worden door te voldoen aan criteria die gericht zijn op meisjes en vrouwen? Sinds 2022 willen we de sportparticipatie van vrouwen en meisjes extra bevorderen. Met de aangepaste subsidiecriteria willen we evenementorganisatoren aanmoedigen om nieuwe initiatieven die gericht zijn op vrouwen en/of meisjes op te starten of om bestaande initiatieven op te waarderen. Een hogere score kan resulteren in een hoger subsidiebedrag.
Hoe meer je beweegt, hoe minder pijn ouder worden doet
Hoe meer je beweegt, hoe minder pijn ouder worden doet
We zetten in op een preventief beleid om mensen zo lang mogelijk actief en vitaal te houden. De ouderendoelgroep die onze eerste aandacht krijgt, zijn degenen die willen bewegen maar nog niet tot actie zijn overgegaan.
In 2022 lag de klemtoon op de technische ontwikkeling van de toolbox ‘Blijf in beweging’, die we met een aantal partnerorganisaties ontwikkelden. Die toolbox lanceren we in het voorjaar van 2023 op onze nieuwe website. We zullen de oefeningen stapsgewijs via filmopnames aanbieden, wat het gebruiksgemak sterk verhoogt, met duidelijke instructies en informatieve teksten.
Ook hebben we de toolbox ‘spierkracht voor senioren’ geüpdatet, en hebben we een gelijkaardige laten ontwikkelen voor evenwicht. We zetten in op het ontsluiten van goede en laagdrempelige praktijken. Ook binnen onze ‘koepelcampagne’ #sportersbelevenmeer sporen we de oudere burger aan actief te leven. We focussen op diegenen die dicht bij het pensioen staan of net met pensioen zijn, nog niet sportactief, maar er wel toe geneigd zijn.
Het spreekt voor zich dat we alle initiatieven ontwikkelen in nauw overleg en in samenwerking met relevante partners. En in al die bezigheden zetten we ook in op een optimale dataverzameling om verder gericht beleid te kunnen ontwikkelen.
Ons hart klopt voor de sport, ongeacht geaardheid, gender of geslacht
Ons hart klopt voor de sport, ongeacht geaardheid, gender of geslacht
Op de Internationale Dag tegen Holebifobie en Transfobie (IDAHOT) toonden we meer dan ooit dat we een sportklimaat willen creëren waarin iedereen zich welkom voelt en er ook gelijkwaardig is.
Met de campagne ‘Mijn hart klopt voor de sport’ focussen we op datgene wat ons allemaal verbindt: de liefde voor de sport. Sportclubs zijn bij uitstek dé plaats waar mensen met tal van verschillende achtergronden en geaardheden elkaar leren kennen.
Uit internationaal onderzoek van Out on the Fields blijkt dat acht op de tien mensen getuige zijn geweest van homofobie in de sport. Bijna de helft (46%) vindt dat holebi’s niet of slechts een klein beetje aanvaard zijn in de sport. 81% van de homo’s en 74% van de lesbiennes (onder 22 jaar) gaf aan in zijn sportclub niet te kunnen uitkomen voor zijn geaardheid.
Aan onze campagne kon iedereen deelnemen, door affiches te hangen, een tattoo met het campagnesymbool te plakken of te delen op TikTok of Instagram Reels. De campagne is ondersteund door verschillende organisaties uit de LGBTQIA+-gemeenschap, als oproep dat iedereen overal zichzelf kan en mag zijn.
Parallel met deze campagne kon iedereen met zijn vragen terecht op een platform op de campagnewebsite, waarop ook getuigenissen en verhalen van vele sporters inspireren om in dialoog te gaan. Met deze input wil Sport Vlaanderen verder werken aan een gezond en veilig sportklimaat voor iedereen. Sport gaat uiteindelijk over liefde en passie voor iets waar je veel plezier aan beleeft.
Sportfederaties helpen om kansengroepen te bereiken
Sportfederaties helpen om kansengroepen te bereiken
In het nieuwe decreet voor de sportfederaties (het decreet houdende de erkenning en subsidiëring van de georganiseerde sportsector) staat een hefboom voor de gerichte inzet van de Vlaamse sportfederaties om kansengroepen te bereiken en tot sporten aan te zetten.
Daartoe startte Demos vzw (een organisatie voor participatie en gelijkheid) in 2022 in opdracht van Sport Vlaanderen met een begeleidingstraject voor sportfederaties inzake kansengroepenbeleid. De begeleiding gebeurt op maat van elke geïnteresseerde sportfederatie.
G-sportfederatie en G-sportplatform fuseren tot G-Sport Vlaanderen
G-sportfederatie en G-sportplatform fuseren tot G-Sport Vlaanderen
Om de G-sportsector transparant en slagkrachtig te maken, zijn Parantee-Psylos (G-sportfederatie) en G-sport Vlaanderen (G-sportplatform) gefuseerd. De nieuwe G-sportorganisatie ‘G-sport Vlaanderen’ doet dienst als ledenorganisatie, sportfederatie en kennis- en ondersteuningscentrum.
Via regelmatig bilateraal overleg streefden we vanuit Sport Vlaanderen naar maximale complementariteit en samenwerking. Door deze optimalisatie van de G-sportstructuren kunnen we de middelen efficiënter inzetten, zodat ze meer ten goede komen aan de G-sporter zelf en zijn direct betrokken (sportieve) omgeving.
De term G-sport is verruimd en behelst nu ook beweeg- en sportstimulansen voor mensen met chronische aandoeningen. Het G-sportsubsidiebeleid blijft voor Sport Vlaanderen een kwaliteitsimpuls voor een breed en gevarieerd G-sportaanbod. Via twee subsidiereglementen konden we 127 waardevolle G-sportevenementen ondersteunen: 103 laagdrempelige evenementen voor mensen met een beperking en 24 internationale G-sportevenementen.
De G-sporttoolbox voor lokale besturen is grondig vernieuwd met het oog op een herlancering in 2023.
In de centra van Sport Vlaanderen bouwden we het G-sportaanbod verder uit, binnen de mogelijkheden van de betrokken centra.
De UiTPAS is ook een sportpas
De UiTPAS is ook een sportpas
We zetten de samenwerking tussen de UiTPAS en de SNS-pas (Sport na school) voort, in nauwe samenwerking met steden en gemeenten uit Vlaanderen en Brussel.
Jongeren die recht hebben op een kansentarief kunnen we een SNS-pas met aangepast tarief aanbieden. De SNS-pas is een sportpas voor leerlingen van het secundair onderwijs. Met deze pas kunnen leerlingen gedurende een bepaalde periode na de schooluren deelnemen aan verschillende sportactiviteiten. Voor één periode betaalde je 35 euro, voor twee periodes of een jaarpas slechts 55 euro. Met een UiTPAS (Paspartoe in Brussel) of A-kaart (Antwerpen) konden leerlingen voor slechts 20 procent van bovenstaande tarieven een pas aankopen.
We noteerden een stijgende trend in het aantal verkochte SNS-passen aan verminderd tarief. 1296 leerlingen hebben een SNS-pas gekocht aan verminderd tarief: 624 leerlingen via hun UiTPAS en 672 leerlingen via de A-kaart.
Vlaams Sportjuweel voor het Warmste Sportinitiatief
Het Vlaams Sportjuweel voor het Warmste Sportinitiatief
In 2022 reikte minister van Sport Ben Weyts voor de tweede keer een Vlaams Sportjuweel voor het Warmste Sportinitiatief uit.
Het Vlaams Sportjuweel voor het Warmste Sportinitiatief is voor een initiatief dat mensen in beweging zet en hen tegelijk samenbrengt, maatschappelijk vooruithelpt of het sociale weefsel in de buurt versterkt. Dat project bracht veel stemmers uit de achterban van de kandidaten naar het participatieplatform deeljeidee.sport.vlaanderen.
De prijs ging in 2022 naar Football Girls uit Leuven, een club die zich inzet voor meisjes die willen voetballen, maar moeilijk bereikbaar zijn of zelf niet naar een club durven te stappen (zie ook thema Vlaamse Sportjuwelen).
Geef tieners een stem in de sportclub
Tieners die zich gehoord en verbonden voelen met hun sportclub haken niet af. De drop-out van leden bij sportclubs is met 16,6 procent het grootst bij tieners, en nog wat groter bij meisjes.
Daar kunnen verschillende redenen voor zijn, maar het goede nieuws is dat onderzoek aantoont dat tieners die zich betrokken voelen bij hun sportclub, er plezier maken en gehoord worden, het minst geneigd zijn hun club te verlaten. Het in 2022 gelanceerde project ‘Geef tieners een stem’ biedt de clubs concrete hulpmiddelen om tieners te betrekken bij de clubwerking. Met het opwarmingsspel, de ‘ijsbrekers’ en het kaartspel leren trainers in gesprek te gaan met hun jeugdleden.
Praat met de tieners in je sportclub
Met het project ‘Geef tieners een stem’ willen we ervoor zorgen dat er mét jongeren gesproken wordt in plaats van over hen. Op die manier kunnen tieners aangeven wat er goed of net niet goed loopt tijdens een training of in de clubwerking. Alleen als je weet wat er leeft bij de tieners in je club, kan je er als begeleider op inspelen en de jongeren aan je club binden.
Om sportclubs te helpen naar hun tieners te luisteren en daar in de trainingen en andere clubmomenten plaats voor te maken, biedt het project ‘Geef tieners een stem’ concrete hulpmiddelen aan.
Het project heeft twee tienerambassadeurs die niet alleen de feedback van tieners doorgeven, maar die ook vertalen in nieuwe ideeën voor de toekomst. Vooral zullen ze ook hun eigen stem gebruiken om het project te doen leven bij andere jongeren en hun clubs.
De drop-out is het grootst bij meisjes
Een analyse van de drop-outcijfers bij de sportfederaties toont aan dat een groot deel van de tieners uitvalt in de leeftijdscategorie van 13 tot 19 jaar: bij jongens is dat 14 procent, bij meisjes is dat 20 procent.
Daarnaast neemt de drop-out ook toe met de leeftijd, zowel bij jongens als bij meisjes is die het hoogst op de leeftijd van 19 jaar: bij jongens bedraagt die dan 20 procent, bij meisjes zelfs 29 procent (cijfers van 2021). De hoogste drop-out kennen onze sportclubs bij meisjes van 19 jaar. Daarom zal dit project ook extra aandacht geven aan meisjes en voor hen specifieke tools ontwikkelen.
Tieners die een aanbod op maat hebben, zich thuis voelen in de sportclub en zich betrokken voelen met de clubwerking, zullen langer lid blijven en dus minder uitvallen. Sportclubs die hun tieners kwijtraken, verliezen meteen ook toekomstige trainers, bestuurders en vrijwilligers die de club draaiende houden en mee helpen groeien.
Hoe houd je tieners aan boord van je club?
Zo is er bijvoorbeeld de ‘storytelling tool’, die je helpt om in enkele simpele stappen een filmpje te maken, en er enkele tieneracties aan te koppelen. Je doet er ook inspiratie op voor de vragen die je hen kan stellen. De ‘tienertalk-methodieken’ helpen trainers en clubbegeleiders dan weer om beter te begrijpen wat er zoal leeft bij tieners. Je kan ‘ijsbrekers’ gebruiken, ‘teaservragen’ of een ‘opwarmingsspel’. En als je een moeilijker gesprek moet voeren, zijn er goeie tips om je ook daarbij te helpen.
Alle hulpmiddelen ontwikkelde Sport Vlaanderen in overleg met de sportsector (koepelstructuren, sportfederaties en clubs) en experts. Deze praktische instrumenten om tiener-drop-out te verlagen werden eerst in pilootfase getest door sportclubs, trainers en tieners van enkele geëngageerde sportfederaties, daarna geëvalueerd en indien nodig nog bijgestuurd.
