1. MEER TRAINERS NAAR DE SPORT

We lossen dit niet alleen op door de instroom van nieuwe trainers te verhogen; we moeten er werk van maken de actieve trainers niet te verliezen, het trainerskorps te professionaliseren, en de grote verschillen weg te werken tussen sportclubs, sportfederaties en gemeenten onderling. Uit recente cijfers (2021) blijkt dat:

• er gemiddeld 1 trainer per 20 sporters actief is en dat deze indicator niet evolueert;
• er jaarlijks 21% van de trainers afhaakt, en zelfs 26% van de trainers jonger dan 30 jaar (voor gekwalificeerde trainers ligt dit percentage een pak lager);
• 32% van de recent opgeleide VTS-trainers niet aan de slag gaat als trainer in het jaar na voltooien van de VTS-opleiding, met grote verschillen tussen sportfederaties. Er is dus nog heel wat onontgonnen potentieel.

Om de precieze oorzaken voor de trainersproblematiek in de Vlaamse sportclubs in kaart te brengen en aan te pakken, brachten we op 9 december 2022 meer dan 100 sportprofessionals samen voor een sectoroverleg. Op die dag lanceerden we ook een projectoproep waarmee we de beste ideeën om trainers aan te trekken en te houden kunnen omzetten in concrete initiatieven.

In vier weken bood VTS meer dan 30 sportspecifieke én meer dan 50 sporttak­overschrijdende thema’s aan via webinars. De klemtoon in deze editie lag op het mentaal welzijn van sporters.

• VTS-trainersopleidingen af te stemmen op internationale kwaliteitsstandaarden
• nog beter de vereiste competenties aan trainers binnen hun opleidingstraject mee te geven
• meer trainers een VTS-kwalificatie te laten behalen
• trainers te motiveren door te stromen naar vervolgopleidingen en aan te zetten tot levenslang leren
• het kwaliteitsniveau van begeleiding binnen de Vlaamse sportsector te verhogen

In het vroegere VTS-opleidingsmodel diende elke trainer te starten met de Initiatoropleiding, die zich situeerde binnen een uitgesproken participatiecontext met als hoofddoel sporters te initiëren in sport en hen via sport positieve ervaringen bij te brengen. Plezier en (levenslange) sportdeelname staan daarbij centraal, terwijl prestatie- en competitie-elementen globaal minder worden benadrukt. Daarna kon je als trainer stapsgewijs doorstromen naar opleidingsniveaus die zich steeds meer richting de prestatiesport profileerden (bv. Trainer B en Trainer A).

Het vernieuwde VTS-opleidingsmodel voorziet in rechtstreekse instroom- en doorstroommogelijkheden voor trainers in diverse contexten (multisportcontext, participatiesport, prestatiesport). Zo kan je als trainer van bij de aanvang van jouw opleidingstraject een keuze maken voor een opleidingstraject dat het best bij jouw behoeften past en ook toelaat om vervolgopleidingen binnen de eigen context te selecteren in functie van je verdere ontwikkeling als trainer. Elke sporttak heeft wel de vrijheid om zelf een gerichte keuze te maken welke opleidingsniveaus worden aangeboden in functie van de behoeften op het terrein.

Welk traject je ook kiest, de belangrijke pedagogisch-didactische basisvaardigheden waarover elke (gekwalificeerde) trainer dient te beschikken, kan je alvast meekrijgen via de laagdrempelige en praktijkgerichte Start 2 Coach-module. Deze basisopleiding over verantwoordelijk training geven stelde de Vlaamse Trainersschool in 2022 ook beschikbaar voor iedereen die in het verleden een opleiding Initiator afrondde. Zo kan je de permanente onlinebijscholing ‘Opfrissing basisprincipes rond verantwoord training geven’ doorlopen waar en wanneer je wil, en blijven trainers op een interactieve manier op de hoogte van de nieuwste inzichten over het trainerschap.

Zo kunnen er vanaf 2023 elk jaar duizend trainers extra opgeleid worden. De opleidingen worden veel flexibeler, digitaler en beter afgestemd op de noden van de verschillende soorten trainers. De sportfederaties krijgen door dit extra budget ook meer ondersteuning voor de professionalisering van hun trainersbeleid.